GGG Astma / COPD
Opbouw beslisregel
Om de zorg voor patiënten met astma en COPD verder te verbeteren, werd een pop-up geïntegreerd in de apotheeksoftware. Deze verschijnt bij de aflevering van inhalatiemedicatie en dient als herinnering om na te gaan of een GGG-gesprek rond astma of COPD aangewezen is.
Veel mensen met astma en COPD gebruiken hun inhalatiemedicatie niet op de correcte manier, vaak zonder dat ze het zelf beseffen. Een goede inhalatietechniek is nochtans cruciaal om de aandoening onder controle te houden en astma-opstoten te voorkomen. De apotheker speelt hierin een sleutelrol door het aanbieden van een GGG-gesprek, waarin samen met de patiënt gekeken wordt naar mogelijke moeilijkheden of vragen rond het gebruik van zijn puffer.
Bij astma & COPD-patiënten kan begeleiding door de apotheker een groot verschil maken, zeker bij personen met een verhoogd risico op therapieontrouw, overmatig gebruik van noodmedicatie, of bij wie rookt. Deze pop-up helpt om op het juiste moment stil te staan bij de mogelijkheid van een GGG -gesprek, zodat we als apotheker proactief kunnen bijdragen aan betere therapietrouw, een persoonlijk afgestemde aanpak en meer betrokkenheid van de patiënt.
Er zijn echter verschillende criteria opgesteld om aan de terugbetalingsvoorwaarden van deze GGG-gesprekken te voldoen. Niet elke aflevering van een puffer geeft automatisch aanleiding tot een GGG-gesprek. Dit hangt af van meerdere factoren, zoals het type puffer, de indicatie, het aantal eerdere afleveringen, en de vaststelling van een effectieve begeleidingsnood bij de patiënt.
Op basis van de officiële terugbetalingscriteria voor GGG Astma en GGG COPD werden daarom verschillende pop-upcriteria uitgewerkt. In wat volgt, lichten we de voorwaarden en bijhorende pop-ups per type geneesmiddel verder toe.
- Aflevering inhalatiecorticosteroïd
Inhalatiecorticosteroïden (ICS) in monotherapie worden als onderhoudsbehandeling voorgeschreven bij astma. Een GGG Astma is mogelijk bij de opstart van deze therapie, d.w.z. bij een eerste aflevering in de voorbije 12 maanden.
Daarnaast kan een GGG Astma aangewezen zijn wanneer de astmacontrole onvoldoende is, bijvoorbeeld bij frequente aflevering van noodmedicatie. Dit werd opgenomen in beslisregel 13.
Herhaalde afleveringen van ICS op zich vormen géén criterium voor een GGG en activeren dus geen pop-up.
Bij COPD wordt ICS-monotherapie slechts in uitzonderlijke gevallen (ernstige tot zeer ernstige vormen) gebruikt. Een eerste aflevering bij COPD leidt in dit geval niet tot een GGG COPD. Enkel bij herhaalde aflevering kan een GGG overwogen worden. In deze situaties kunnen we de patiënt wél ondersteunen via een sensibilisatiegesprek en uitleg over correct puffergebruik.
Image
- Aflevering LABA // LAMA // LABA + LAMA
Langwerkende beta-2-mimetica, langwerkende anticholinergica of combinatietherapie worden als onderhoudsbehandeling gebruikt bij COPD. Een GGG COPD is enkel aangewezen voor patiënten die baat hebben bij gepersonaliseerde begeleiding, zoals bij therapieontrouw, rookgedrag of foutief puffergebruik.
Een eerste aflevering alleen volstaat niet voor een GGG. Pas bij herhaalde aflevering, met minstens één eerdere uitgifte in de voorbije 12 maanden, komt de patiënt in aanmerking voor een GGG COPD.
Image
- Aflevering triple-therapie: LABA/LAMA/ICS
Triple-therapie (een langwerkend beta-2-mimeticum, een langwerkend anticholinergicum en een inhalatiecorticosteroïd) wordt gebruikt als onderhoudsbehandeling bij zowel persisterende astma als bij COPD met frequente exacerbaties.
Omdat de indicatie niet af te leiden is uit de samenstelling van de puffer, wordt deze via een pop-up opgevraagd tijdens de verkoop.
Bij astma is een GGG Astma mogelijk bij de eerste aflevering van een ICS (of combinatie met ICS) of indien er nood is bij onvoldoende controle.
Bij COPD is een GGG COPD enkel mogelijk bij herhaalde aflevering van de puffer.
Image
- Herhalingspop-up
Om je als apotheker te ondersteunen bij de opvolging van je patiënten, werd een extra pop-up ingebouwd die je herinnert aan het mogelijke GGG-2 opvolggesprek. Deze herinnering verschijnt bij een verkoop in de periode van 1 tot 6 maanden na het eerste GGG-1 gesprek, zodat je tijdig kan nagaan of een vervolggesprek aangewezen is.
Image
Open hieronder de volledige flowchart voor GGG astma/COPD:
Gebruiksfiches puffers
GGG astma
Apothekers spelen een cruciale rol bij het verstrekken van inhalatiecorticosteroïden aan astmapatiënten. Of het nu gaat om de eerste aflevering of een patiënt bij wie de astma onvoldoende onder controle is, het bieden van gepersonaliseerde begeleiding kan hen helpen beter met hun astma om te gaan en de kwaliteit van hun leven te verbeteren. Deze begeleiding kan aan de hand van een "Gesprek voor goed gebruik van geneesmiddelen" (GGG). Het omvat twee gesprekken: een eerste informatief gesprek en een opvolggesprek, waarbij de patiënt de mogelijkheid krijgt om vragen te stellen over hun behandeling en eventuele problemen die ze ervaren.
Door GGG-gesprekken aan te bieden, kunt u een persoonlijke aanpak bieden en bijdragen aan een betere controle over de astma en een verhoogde levenskwaliteit
GGG COPD
Het GGG-COPD is een begeleidend gesprek dat de apotheker voert met COPD-patiënten. Het doel is om het gebruik van inhalatoren te verbeteren, de therapietrouw te verhogen en de kennis van de patiënt over zijn ziekte en behandeling te versterken. Door deze gepersonaliseerde begeleiding wil men het aantal ziekenhuisopnames door acute exacerbaties verminderen.
Het GGG COPD kan opgestart worden door de apotheker zelf, op vraag van de patiënt of op voorschrift van de arts. Het richt zich in het bijzonder op patiënten die nood hebben aan extra ondersteuning, zoals mensen die hun medicatie onregelmatig gebruiken, vaak noodmedicatie nodig hebben, roken of moeite hebben met hun inhalatietechniek.
Astma vs COPD: differentiatie
Hoewel astma en COPD beide chronische aandoeningen van de luchtwegen zijn, verschillen ze op belangrijke punten. Deze verschillen zijn van belang voor het stellen van de juiste diagnose en het kiezen van de meest effectieve behandeling.
De onderstaande tabel geeft een overzicht van enkele belangrijke kenmerken, waaronder de aard van de luchtwegobstructie en het verloop van de longfunctie bij beide aandoeningen. Zo vertonen mensen met COPD doorgaans een aanhoudende, niet omkeerbare obstructie, terwijl astmapatiënten vaak te maken hebben met een variabele en doorgaans omkeerbare luchtwegobstructie.
Image
Bronnen
- KOVAG. Begeleidingsgesprek Goed Gebruik (GGG) Astma. Raadplegen via https://www.kovag.be/uploads/documentenbank/91a1d3b9d68b39caa7279c86146e8c98.pdf
- Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie (BCFI). Gecommentariëerd Geneesmiddelen Repertorium (GGR). Raadplegen via https://www.bcfi.be/nl/chapters/5?frag=3525
- APB. Library. Astma GGG Doelgroep. Raadplegen via http://www.apb.be/APB_LIBRARY/WIDE/Astma_GGG_doelgroep.pdf
- APB. Persmedelingen: Een gesprek om de levenskwaliteit van mensen met astma te verbeteren
- (2019). Raadplegen via https://www.apb.be/nl/corp/media-room/public-relations/pers-mededelingen/Pages/Des-entretiens-pour-am%C3%A9liorer-la-qualit%C3%A9-de-vie-des-patients-asthmatiques.aspx
- APB. Library. Astma GGG Prodecure. Raadplegen via https://www.apb.be/APB_LIBRARY/WIDE/Astma_GGG_procedure.pdf
- Landelijke infrastructuur eenduidige inhalatie instructie. HANDBOEK Een praktische toelichting op de inhalatieprotocollen. (2016). Raadplegen via https://inhalatorgebruik.nl/contents/uploads/zorgverleners-pagina/3_8.6_1handboek-versie-10-januari-2016.pdf
- APB. GGG Astma: webtool GGG. (2022). Raadplegen via https://www.apb.be/nl/my/Geneesmiddelen-en-farmaceutische-zorg/begeleidingsgesprek/GGG-Astma/Webtool-GGG/Pages/default.aspx
- Long Alliantie Nederland. Inhalatorengebruik. Raadplegen via https://inhalatorgebruik.nl/
