Omgaan met patiënten met lage gezondheidsvaardigheden

Binnen de gezondheidszorg wordt van elk individu toenemend verwacht de regie voor zijn gezondheid in eigen handen te nemen. De ontwikkelingen in de zorgsector gaan uit van een zelfredzame persoon, die zich weet te informeren en bewust keuzes kan maken. Eigen verantwoordelijkheid om de juiste keuzes te maken, kan enkel als iemand over voldoende gezondheidsvaardigheden beschikt. De persoon moet in staat zijn informatie over zijn eigen gezondheid, geneesmiddelen en behandeling te begrijpen en toe te passen. Echter, onderzoek van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) leert dat 30% tot 45% van de Belgen onvoldoende gezondheidsgeletterd zijn. 

Huisartsen en huisapothekers spelen ieder op hun terrein een cruciale rol bij het begeleiden van patiënten. Een goede begeleiding heeft ook aandacht voor de gezondheidsvaardigheden van elk individu. De huisarts en de huisapotheker dragen een gedeelde verantwoordelijkheid om de gezondheidsvaardigheden te versterken en een goed geneesmiddelengebruik te bevorderen. Een nog beter geneesmiddelengebruik lijkt mogelijk als beide zorgverleners op eenzelfde heldere manier communiceren met een patiënt. Met dit kwaliteitsbevorderend programma dat ter ondersteuning van een medisch-farmaceutisch overleg (MFO) dient, beogen we enerzijds de aandacht voor gezondheidsvaardigheden te verhogen in de lokale praktijk en anderzijds eenzelfde manier van communiceren te bevorderen.

Steeds meer wordt van de patiënt verwacht om de regie voor de eigen gezondheid in eigen handen te nemen. Niet alle patiënten hebben hiervoor echter de nodige vaardigheden. Daarom heeft dit programma als doel om huisartsen en apothekers te leren patiënten met lage gezondheidsvaardigheden te herkennen en om de juiste communicatie te hanteren om deze patiënten gezondheidsvaardiger te maken.

Het medisch-farmaceutisch overleg kan op verschillende manieren ingevuld worden, afhankelijk van de ervaring van de deelnemers met gezondheidsvaardigheden. Onderstaande figuur toont de twee modules, de basismodule en de geavanceerde module, met bijhorende doelstellingen. De geavanceerde module bouwt verder op de basismodule. In beide modules wordt stapsgewijs opgebouwd naar de samenwerking tussen huisartsen en apothekers. Er worden hierbij gezamenlijke afspraken gemaakt om de zorgverlening door de huisartsen en de huisapothekers voor patiënten met lage gezondheidsvaardigheden beter op elkaar af te stemmen. Lokaal kan men opteren om beide modules op te nemen in twee opeenvolgende MFO’s of zich te focussen op enkel de basismodule of enkel de geavanceerde module, indien er al ervaring is met dit thema.

Basismodule:

• TRAP 1: Introductie lage gezondheidsvaardigheden
• TRAP 2: Herkennen van de lage gezondheidsvaardigheden
• TRAP 3: Kennis delen rond lage gezondheidsvaardigheden

Geavanceerde module:

• TRAP 4: Communicatie als maatwerk
• TRAP 5: Is jouw artsenpraktijk/apotheek klaar voor patiënten met lage gezondheidsvaardigheden?
• TRAP 6: Arts en apotheker in duo voor personen met lage gezondheidsvaardigheden

• Theoretische tekstbestand als achtergrond
• PowerPoint voor het MFO: basismodule & geavanceerde module
• Screeningstool gezondheidsvaardigheden
• Overzicht nuttige internetadressen
• Visuele ondersteuningstools voor medische communicatie

Contacteer: beroepsontwikkeling@kovag.be