Valpreventie

Een val bij een oudere persoon is nooit onschuldig. Naast lichamelijke letsels zoals breuken en hoofdtrauma’s, kan een val leiden tot ziekenhuisopnames, verlies van zelfstandigheid en zelfs sociale isolatie. Het goede nieuws? Vallen is niet onvermijdelijk. Preventie werkt, vooral wanneer ze gedragen wordt door een multidisciplinair team, waarin apothekers een belangrijke rol spelen. 

De samenwerking tussen arts en apotheker is essentieel om medicatie gerelateerde valrisico’s te minimaliseren. Een effectief valpreventieprogramma vraagt om een multidisciplinaire aanpak, waarbij alle zorgverleners nauw samenwerken om de veiligheid en het welzijn van oudere personen te waarborgen. 

Om die samenwerking te versterken, werd een nieuw Medisch-Farmaceutisch Overleg (MFO)-programma Valpreventie ontwikkeld door KOVAG en het Expertisecentrum Val- en Fractuurpreventie Vlaanderen (EVV), in samenwerking met Domus Medica en Apotheia.

In dit overleg gaan artsen en apothekers samen aan de slag rond de centrale vraag: “Hoe kunnen we oudere personen beter beschermen tegen valpartijen?”

De deelnemers maken kennis met de Vlaamse richtlijn voor valpreventie bij thuiswonende ouderen (Milisen et al., 2017) en leren hoe ze valrisico’s kunnen herkennen, systematisch evalueren en aanpakken met behulp van praktische handvatten. De focus ligt daarbij op medicatie als één van de belangrijke risicofactoren, maar er is ook aandacht voor andere factoren zoals orthostatische hypotensie, evenwichtsstoornissen, pijn, urinaire incontinentie en cognitieve achteruitgang.

Via een praktijkgerichte casus wordt geoefend hoe valrisico’s herkend en aangepakt kunnen worden binnen een multidisciplinair team. Ook de samenwerking met andere lokale zorgverleners komt uitgebreid aan bod, met aandacht voor een gedeelde verantwoordelijkheid en heldere rolverdeling.

Tot slot wordt de STOPPFall-tool geïntroduceerd: een internationaal gevalideerd instrument voor het afbouwen van valrisicovolle medicatie.

Inleiding: Het belang van valpreventie bij thuiswonende oudere personen

Vlaamse richtlijn valpreventie:

• Valrisico nagaan
• Evalueer & behandel valrisicofactoren (aan de hand van een casus)
  • Onaangepast schoeisel
  • Medicatie
  • Risicogedrag en onveilige omgeving
  • Stoornis in evenwicht, spierkacht, gang, mobiliteit
  • Cognitieve stoornis
  • Verminderd zicht
  • Orthostatische hypotensie
  • Bezorgdheid om te vallen
  • Pijn
  • Urinaire incontinentie
  • Laag vitamine D gehalte
• Motiveren en opvolgen van oudere personen

• PowerPoint presentatie: MFO valpreventie 2025
• Draaiboek: MFO valpreventie
• Casus
• Kwaliteitsindicatoren
• Evaluatieformulier
• Werkfiche medicatiebeoordeling
• Werkfiche valpreventie samenvatting 2025

Dit MFO-programma biedt de unieke kans om lokaal samen te werken aan valpreventie. Zo verbeteren we de levenskwaliteit van oudere personen en verminderen we het risico op ernstige letsels, hospitalisaties of verlies van zelfstandigheid.

Wil jij als apotheker of arts actief bijdragen aan valpreventie in jouw regio? Neem dan initiatief en organiseer samen een MFO valpreventie! 

Wist je dat je voor dit MFO ook beroep kan doen op een gespecialiseerde moderator?

Meer info?

Contacteer: beroepsontwikkeling@kovag.be

Terugkeren naar het overzicht met MFO-programma's