Hittegolf

Ernstige dehydratie en hitteslag zijn levensbedreigende situaties. Bij een hitteslag stijgt de lichaamstemperatuur sterk. Dehydratie kan leiden tot ondervulling, verslechtering van de nierfunctie, acute nierschade, elektrolytstoornissen en geneesmiddelintoxicatie. Daarnaast vergroot dehydratie het risico op een delirium en verhoogt het de kans op mortaliteit.

• Eerste hulp bij dehydratatie 
• Eerste hulp bij hitteslag

Risicofactoren:

Het risico op schadelijke gevolgen van dehydratie is verhoogd bij 

• ouderen (≥75 jaar)
• jonge kinderen (<2 jaar)
• mensen met comorbiditeiten zoals: hartfalen, verminderde nierfunctie en diabetes
• bepaalde geneesmiddelen zoals: diuretica en RAS-remmers
• mensen met koorts, braken, diarree of verminderde vochtopname

Risico geneesmiddelen

Geneesmiddelen kunnen extra risico geven bij dehydratatie en hitteslag. BCFI stelde een lijst op van de geneesmiddelen die dehydratie of een hitteslag kunnen helpen uitlokken of de effecten ervan verergeren, deze lijst is niet exhaustief. 

De lijst wordt weergegeven in onderstaande samenvattingsfiche.  Als apotheker is het belangrijk dat we risicofactoren herkennen en patiënten informeren over de bestaande risico’s. De samenvattingsfiche “geneesmiddelen en hitte” kan hierbij een goed hulpmiddel zijn. Zorg dat deze geneesmiddelen een extra aandachtspunt vormen op warme dagen en zeker bij de risicogroepen.

Let op: het gaat niet alleen om chronische medicatie, maar ook om medicatie die kort of tijdelijk wordt genomen, soms op initiatief van de patiënt zelf, zoals NSAID’s bij pijn of koorts of sommige H₁-antihistaminica bij reisziekte.

Samenvattingsfiche: geneesmiddelen & hitte

Dosisaanpassingen

Bij een (voorspelde) hittegolf kan voor de risicogeneesmiddelen de dosis verminderd worden of kan de behandeling tijdelijk worden gestopt om het risico op dehydratie te verlagen. 

De lijst wordt weergegeven in onderstaande fiche.

Neem als apotheker nooit zelf deze beslissing, maar bespreek dit telkens met de behandelende arts. 

Geneesmiddelen zijn warmtegevoelig en zeker op warme dagen is het belangrijk extra waakzaam te zijn voor de bewaring van geneesmiddelen.

• Algemeen advies:
  • Bewaring < 25°C
  • Controleer bewaarplaats tijdens hittegolf
  • Vermijd direct zonlicht
• Belangrijke tips:
  • Koelkastbewaring: enkel wanneer vermeld in SKP
  • Niet bewaren: in auto's, op vensterbank, andere warme plaatsen
  • Op reis: bewaren in handbagage
• Warmtegevoelige farmaceutische vormen:
  • Suppo's, ovulen, crèmes, zalven
  • ! LET OP UITERLIJK PRODUCT: bij verandering – niet gebruiken

De Vlaamse overheid ontwikkelde de campagne ‘Warme dagen? Zorg dragen’! (via www.warmedagen.be): je vindt hier o.a. tips die je kan geven bij warm weer en je kan ook campagnemateriaal bestellen, zoals affiches, flyers, social media banners …

• Info Vlaamse Overheid rond voorbereiding en aandachtspunten voor warme dagen - (Departement Zorg Vlaanderen)
• Informatieve affiche met tips voor warme dagen (Departement Zorg Vlaanderen)

• Tips bij warm weer
• Let op het medicatiegebruik bij een hittegolf! - richtlijn BCFI
• Eerste hulp bij dehydratatie
• Eerste hulp bij hitteslag
• Hittewaarshuwing KMI
• Hoeveel bedraagt de ozonconcentratie vandaag, morgen en overmorgen
• Zijn jouw geneesmiddelen bestand tegen de hitte?
• Vlaams Warmteactie plan: De Vlaamse overheid heeft een warmte actieplan opgesteld dat van kracht wordt bij warm weer.